به گزارش پایگاه خبری «عصرمعدن» به نقل از ایرنا، آخرین گزارش انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران نشان می‌دهد که در مدت مذکور، صادرات زنجیره فولاد ایران جهش قابل‌ توجهی داشته و در کنار افزایش چشمگیر صادرات ورق‌های فولادی و مواد اولیه، صادرات مقاطع ساختمانی (طویل) با افت مواجه شده است.

کارشناسان صنعت فولاد بر این باورند که افزایش تقاضا برای محصولات میانی و تخت در بازارهای جهانی و همچنین تمرکز بر صادرات مواد اولیه (کنسانتری و گندله)، محرک اصلی این رشد بوده است؛ هرچند کاهش صادرات در بخش مقاطع طویل (میلگرد و تیرآهن) زنگ خطری برای از دست رفتن بازارهای هدف در این بخش محسوب می‌شود.

پیش‌بینی می‌شود با توجه به رشد بالای صادرات مواد خام و نیمه‌خام، چالش‌های تامین مواد اولیه برای واحدهای نورد داخلی در ماه‌های آتی نمایان شود. همچنین محدودیت‌های انرژی همچنان به عنوان یکی از گلوگاه‌های اصلی تولید، بر ترکیب سبد صادراتی فولاد کشور اثرگذار بوده است.

با توجه به آمارهای ثبت شده، مجموعاً کل زنجیره آهن و فولاد کشور در هشت ماهه سال 1404، صادراتی به وزن 26.7 میلیون تن را ثبت کرد که نسبت به سال 1403 رشدی 41 درصدی داشته است و بر این اساس تراز تجاری صنعت فولاد در سال 1404 مثبت ارزیابی می‌شود، اما تغییر استراتژی از صادرات محصول نهایی(مانند تیرآهن) به سمت صادرات فولاد میانی و مواد اولیه، نیازمند تحلیل دقیق‌تر سیاست‌گذاران این حوزه است.

رکوردزنی در صادرات سنگ‌آهن و مواد اولیه

گزارش انجمن فولاد نشان می‌دهد که روند صعودی صادرات در ابتدای زنجیره فولاد با قدرت ادامه دارد. صادرات کنسانتره سنگ‌آهن با جهشی 77 درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل، به حدود 7.9 میلیون تن رسیده است که ارزشی معادل 616 میلیون دلار داشته است (91 درصد رشد ارزشی).

صادرات گندله سنگ‌آهن نیز با رشد 28 درصدی به بیش از 8.8 میلیون تن رسید. همچنین آهن اسفنجی با ثبت رشد 19 درصدی در حجم، صادراتی معادل 1.4 میلیون تن داشته است.

جهش خیره‌کننده صادرات ورق‌های فولادی

بر اساس گزارش انجمن فولاد ایران، در هشت ماهه سال 1404، صادرات انواع مقاطع تخت فولادی رکوردهای عجیبی را ثبت کرد. حجم کل صادرات مقاطع تخت با رشد 270 درصدی به 962 هزار تن رسید که ارزشی معادل 484 میلیون دلار را برای کشور به همراه داشته است (186 درصد رشد ارزشی).

در این میان، ورق گرم با ثبت رشد 287 درصدی در حجم و رسیدن به 813 هزار تن، پیشتاز بوده است. صادرات ورق سرد نیز که در سال گذشته تقریباً صفر بود، در سال 1404 به 53 هزار تن رسید که جهشی 900 درصدی را نشان می‌دهد. ورق‌های پوشش‌دار نیز با 84 درصد افزایش حجم، روند صعودی این بخش را تکمیل کردند.

افت صادرات فولاد ساختمانی؛ زنگ خطر برای نوردکاران

بر خلاف بخش‌های دیگر، گزارش انجمن فولاد ایران نشان‌دهنده عقب‌گرد در صادرات مقاطع طویل فولادی است. کل مقاطع طویل فولادی در هشت ماهه 1404 با کاهش 9 درصدی در حجم و 15 درصدی در ارزش مواجه شده است.

صادرات میلگرد به عنوان پرحجم‌ترین محصول صادراتی این گروه، با افت 12 درصدی به یک میلیون و 696 هزار تن کاهش یافت. صادرات تیرآهن نیز وضعیت مشابهی داشت و با کاهش 23 درصدی نسبت به سال 1403، به 115 هزار تن رسید.

تنها نقطه روشن در این گروه، رشد 36 درصدی صادرات نبشی، ناودانی و سایر مقاطع بود که حجم آن به 246 هزار تن رسید. کاهش صادرات میلگرد و تیرآهن می‌تواند ناشی از رکود ساخت‌وساز در کشورهای همسایه یا کاهش رقابت‌پذیری قیمتی تولیدکنندگان ایرانی به دلیل افزایش هزینه‌های تولید باشد.

البته با وجود کاهش صادرات فولاد ساختمانی، رشد قیمت دلار موجب افزایش بیش از 25 درصدی قیمت انواع آهن آلات ساختمانی به ویژه میلگرد در بازارهای داخلی در هشت ماه گذشته شده که به شدت بر روی ساخت و سازها تاثیر منفی گذاشته است.

رونق صادرات فولاد میانی (بیلت و اسلب)

بر خلاف گزارش‌های سال‌های گذشته که بعضاً حاکی از کاهش صادرات فولاد میانی بود، در هشت ماهه 1404 صادرات این بخش رشد چشمگیری داشته است. حجم صادرات فولاد میانی با 42 درصد افزایش به 5 میلیون و 468 هزار تن رسید که ارزشی بالغ بر 2.2 میلیارد دلار ایجاد کرده است.

در این میان، صادرات اسلب با رشد 62 درصدی به یک میلیون و 335 هزار تن و صادرات بیلت و بلوم با رشد 37 درصدی به 4 میلیون و 133 هزار تن رسید. این آمار نشان می‌دهد که فولادسازان بزرگ کشور توانسته‌اند سهم بازار خود را در بخش محصولات نیمه‌نهایی در بازارهای جهانی گسترش دهند.

صادرات فولاد میانی شامل بیلت، بلوم و اسلب نیز با رشد 42 درصدی در حجم، نقش مهمی در آمار کلی صادرات داشته است؛ به طوری که صادرات اسلب به تنهایی 62 درصد رشد حجمی را تجربه کرده است.

بر اساس گزارش مطالعاتی شرکت ملی فولاد ایران و سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران(ایمیدرو) و داده‌های مطالعات طرح جامع فولاد کشور، ایران با فاصله چشمگیر از دیگر کشورها رتبه دوم تولید آهن اسفنجی را در جهان در اختیار دارد.

ایران سال گذشته میلادی 33 میلیون و 400 هزار تُن آهن اسفنجی تولید کرد و در این سال رتبه نخست تولید جهانی آهن اسفنجی به هند اختصاص دارد و این کشور با تولید 49 میلیون و 300 هزار تن در سال بزرگترین تولیدکننده آهن اسفنجی جهان است.

جمهوری اسلامی ایران اکنون در بین 63 کشور عضو انجمن جهانی فولاد، رتبه دهمین فولاد ساز را به خود اختصاص داده و پیش بینی شده با دستیابی به ظرفیت 55 میلیون تنی در سال 1404 به جایگاه هفتمین فولاد ساز جهان برسد.

استان اصفهان با تولید بیش از 40 درصد فولاد کشور، قُطب تولید فولاد ایران است و چُدن، آهن و فولاد بیشترین صادرات این استان را تشکیل می دهد و حتی محصولات تولیدی از آهن و چُدن نیز رتبه سوم، در بین اقلام صادراتی استان را دارد.

ایران اکنون در بین 71 کشور عضو انجمن جهانی فولاد، رتبه دهمین فولادساز را به خود اختصاص داده است و پیش بینی می‌شود با دستیابی به ظرفیت 55 میلیون تنی در سال 1404 به جایگاه هفتمین فولادساز جهان برسد.